Το έργο με τίτλο Η αλλοτρίωση της σύγχρονης Ιαπωνίας μέσα από την κριτική ματιά του Hayao Miyazaki στο Spirited Away από τον/τους δημιουργό/ούς Kastrinakis Christos, Slavi Danai διατίθεται με την άδεια Creative Commons Αναφορά Δημιουργού 4.0 Διεθνές
Βιβλιογραφική Αναφορά
Χρήστος Καστρινάκης, Δανάη Σλάβη, "Η αλλοτρίωση της σύγχρονης Ιαπωνίας
μέσα από την κριτική ματιά του Hayao Miyazaki στο Spirited Away", Ερευνητική Εργασία, Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών, Πολυτεχνείο Κρήτης, Χανιά, Ελλάς, 2023
https://doi.org/10.26233/heallink.tuc.96466
Η Ιαπωνία αποτελεί μία από τις πιο ισχυρές οικονομικά χώρες και συμμετέχει ενεργά στο παγκόσμιο γίγνεσθαι με τις ποικιλόμορφες επιρροές της. Συνεχώς ο δυτικός άνθρωπος (και όχι μόνον αυτός) έρχεται σε επαφή με την παραγωγή της τόσο στο πολιτισμικό όσο και στο παραγωγικό/βιομηχανικό πεδίο, από τα manga και τα anime μέχρι τις πιο σύγχρονες και εξελιγμένες τεχνολογίες και μηχανές. Επιπλέον, έχουν παραχθεί πολυάριθμα έργα στο χώρο του κινηματογράφου της (μιας από τις παλιότερες και μεγαλύτερες κινηματογραφικές βιομηχανίες με τέσσερις βραβεύσεις με Όσκαρ καλύτερης ξενόγλωσσης ταινίας, αλλά και άλλες διακρίσεις όπως του Χρυσού ή του Αργυρού Λέοντος σε Φεστιβάλ της Βενετίας ή του Χρυσού Φοίνικα σε Φεστιβάλ των Καννών), αλλά και της λογοτεχνίας της (που έχει τιμηθεί με δύο βραβεία Νόμπελ), που προσεγγίζουν και παρουσιάζουν τη ζωή στη μητρόπολη της Ιαπωνίας με τους φρενήρεις ρυθμούς ζωής και την “εξωπραγματική” της αρχιτεκτονική, καθώς και με τις παραδόσεις της χώρας αυτής, τα έθιμα, την ιστορία και τους μύθους της. Ωστόσο, μέσα από συζητήσεις συνειδητοποιεί κανείς πως η εικόνα που έχει ένας δυτικός άνθρωπος για την Ιαπωνία είναι θολή ή προσεγγίζει τα δύο άκρα: την Ιαπωνία της ακραίας τεχνολογικής εξέλιξης και του ανθρώπου – σκλάβου της σύγχρονης ζωής και την Ιαπωνία της πνευματικότητας, της γαλήνης και των γνωστών στους περισσότερους παραδόσεων της.Καθώς, λοιπόν, και εμείς είδαμε με μια διαφορετική ματιά την πραγματικότητα της Χώρας του Ανατέλλοντος Ηλίου μπήκαμε στη διαδικασία να αναζητήσουμε και να εξερευνήσουμε τα κινηματογραφικά έργα και τους κινηματογραφιστές που έχουν θίξει το ζήτημα αυτό, μιας και ο κινηματογράφος τη σημερινή εποχή αποτελεί σημαντική πηγή πληροφοριών για ένα πολύ μεγάλο κομμάτι του κόσμου, τόσο ως προς τα ιστορικά γεγονότα όσο και για τη ζωή στους τόπους στους οποίους διαδραματίζονται οι ταινίες. Έχοντας, βέβαια, στο πίσω μέρος του μυαλού μας τόσο το ότι «μία εικόνα αξίζει όσο χίλιες λέξεις», ιδιαίτερα αν πρόκειται για μία αλληλουχία εικόνων όπως σε μία κινηματογραφική ταινία, αλλά και κάποιες παρατηρήσεις του Marc Ferro ως προς τη σχέση του κινηματογράφου και της πραγματικότητας, όπως ότι: «Οι άνθρωποι είχαν ήδη αντιληφθεί ότι μια κινηματογραφική ταινία για το παρόν αποτελούσε έργο ιστορίας· ή ακριβέστερα αντιιστορίας, αφού, μυθοπλασία ή όχι, το περιεχόμενο ξεπερνά πάντα την εικόνα: έτσι, δεν είναι η απλή αναπαραγωγή του “πραγματικού”, των όσων κρίνει ο οπερατέρ πως είναι η πραγματικότητα.» και ότι «…, υπάρχουν ταινίες στις οποίες η ρητή επιθυμία να φανερώσουν τις κρυμμένες λειτουργίες μιας κοινωνίας – οι ορατές πτυχές αποτελούν στοιχεία της παραδοσιακής ιστορίας – απολήγει στην πραγματοποίηση ενός έργου αντι-ιστορίας, που ορθώνεται εναντίον όλων των θεσμικών συστημάτων: πολιτικών και συνδικαλιστικών οργανώσεων, λεσχών ηθικής, εφημερίδων και περιοδικών κτλ.» 1Με στόχο λοιπόν να διερευνήσουμε την εικόνα που αποκτά κανείς για τη χώρα αυτή μέσα από τα πλάνα που παρουσιάζονται μέσω της Έβδομης Τέχνης και επικεντρώνοντας το ενδιαφέρον μας σε Ιάπωνες δημιουργούς και, κυρίως, στη κατηγορία των anime, καταλήξαμε στη μελέτη του έργου ενός από τους πιο διάσημους και καταξιωμένους Ιάπωνες σκηνοθέτες, τον Hayao Miyazaki. Οι ταινίες του μας ήταν γνώριμες καθώς έχουν προβληθεί και αγαπηθεί στο δυτικό κόσμο, αλλά και η γραφή του μας ήταν οικεία λόγω της διαφοροποίησής της από τα συνηθισμένα anime με την πιο δυτικότροπη πνοή τους. Επιπλέον μας κίνησε το ενδιαφέρον το γεγονός ότι σε όλες του τις ταινίες κρατάει μία κριτική στάση απέναντι στην Ιαπωνία και θίγει ζητήματα που απασχολούν τόσο την ίδια τη χώρα όσο και τον παγκόσμιο χώρο: τον καπιταλισμό, την περιβαλλοντική κρίση και ζητήματα μνήμης και ταυτότητας.