Μαρία Τερζάκη, "Ανάδυση της μνήμης του Β' Παγκοσμίου πολέμου : Τόποι μαρτυρίου και μνημεία στα Χανιά", Ερευνητική Εργασία, Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών, Πολυτεχνείο Κρήτης, Χανιά, Ελλάς, 2022
https://doi.org/10.26233/heallink.tuc.94775
Η αρχιτεκτονική διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στην προσπάθεια διατήρησης της μνήμης και διαφύλαξης του ιστορικού παρελθόντος. Μέσω των μνημείων, ενσαρκώνει το παρελθόν διατηρώντας το ζωντανό στη συλλογική μνήμη, αποτελεί δηλαδή, την υλική έκφραση της ιστορίας του τόπου. Η παρούσα ερευνητική εργασία έχει ως αντικείμενο τόπους μαρτυρίου και πένθους στην ενότητα των Χανίων, από την περίοδο του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Σκοπός είναι η διερεύνηση των τρόπων, που απεικονίζεται και διαφυλάσσεται το ιστορικό παρελθόν του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, μέσα από την καταγραφή τραυματικών χώρων και μνημείων στα Χανιά. Μέσω της έρευνας αυτής, αρχικά δίνεται έμφαση σε οικισμούς, όπως τα Φλώρια, το Κοντομαρί, η Κάντανος, ο Αλικιανός, ο Κακόπετρος, τα Μεσκλά, η Μαλάθυρος, ο Γαλατάς και ο Σκινές, που υπέστησαν σοβαρές ζημιές ή καταστράφηκαν ολοσχερώς από τους ναζί. Έμφαση δίνεται και σε τόπους, όπως το παλιό στρατιωτικό αεροδρόμιο στο Μάλεμε, οι φυλακές της Αγυιάς, αλλά και τα στρατιωτικά νεκροταφεία, που χαρακτηρίζονται ως χώροι πένθους, με έντονο συναισθηματικό φορτίο. Στη συνέχεια, γίνεται λόγος, για την αναγνωρισιμότητα των τόπων μαρτυρίου. Μελετάται κατά πόσο έχουν αναγνωριστεί, είτε επίσημα βάση Προεδρικού διατάγματος, είτε άτυπα στη συλλογική μνήμη, ως ένας μαρτυρικός τόπος. Ακόμα, ερευνάται η ανταπόκριση των ανεγερθέντων μνημείων, ως προς τη διατήρηση της μνήμης και ενστάλαξη της γνώσης στις επόμενες γενιές. Τελικά, ανακύπτουν συμπεράσματα, αναφορικά με τους τρόπους, που επιλέγει η ενότητα των Χανίων να θυμάται τα γεγονότα του πολέμου και να αποδώσει τιμή σε εκείνους, που έλαβαν μέρος σε αυτά. Επίσης, κρίνεται και η αποτελεσματικότητά τους.