Σοφία-Ραφαηλία Μάνδη, "Κύτταρο πολιτισμού, η δημιουργία ενός κέντρου πολιτισμού στην Έδεσσα", Διπλωματική Εργασία, Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών, Πολυτεχνείο Κρήτης, Χανιά, Ελλάς, 2022
https://doi.org/10.26233/heallink.tuc.93396
Η παρούσα διπλωματική εργασία επιχειρεί την δημιουργία ενός κέντρου πολιτισμού στην Έδεσσα. Η πόλη περικλείεται από τρία βουνά και αναπτύσσεται πάνω σε βράχο με ανεμπόδιστη θέα στον κάμπο μέχρι τη Θεσσαλονίκη. Τον αστικό ιστό της διασχίζει ο ποταμός Εδεσσαίος, ο οποίος διακλαδίζεται σε διάφορα σημεία και καταλήγει στην δημιουργία των καταρρακτών στην νοτιοανατολική πλευρά του βράχου, οι οποίοι αποτελούν χαρακτηριστικό της πόλης και πόλος ανάπτυξης της ευρύτερης περιοχής.Παρόλο που στην Έδεσσα λαμβάνουν χώρα διάφορα πολιτιστικά δρώμενα, οι δημοτικοί χώροι που διατίθενται προς φιλοξενία των δραστηριοτήτων-παραστάσεων περιορίζονται σε λίγους και ανεπαρκείς. Επιπλέον, η Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη στεγάζεται προσωρινά, από το 2002, σε έναν χώρο που καταλαμβάνει έκταση μόλις 236 τ.μ. συνολικά, του κτιρίου του Κ.Α.Π.Η. Από τα παραπάνω κρίνεται αναγκαία η δημιουργία κατάλληλων και σύγχρονων υποδομών για την φιλοξενία των πολιτιστικών δραστηριοτήτων της πόλης.Για την χωροθέτηση των παραπάνω αναγκαίων δομών επιλέγεται ο χώρος του Δημοτικού Σταδίου. Η ύπαρξη του στο κέντρο της πόλης αποτελεί ένα σαφές όριο, το οποίο διαχωρίζει τις επιμέρους λειτουργίες, πιο συγκεκριμένα του εμπορίου και του πιο τουριστικού τμήματος της πόλης, που περιλαμβάνει την παραδοσιακή συνοικία Βαρόσι και το πάρκο των καταρρακτών και ταυτόχρονα δυσχεράνει την πρόσβαση από την μια περιοχή στην άλλη. Στην θέση αυτού προτείνεται η δημιουργία κέντρου πολιτισμού το οποίο προσφέρει πολλές και εναλλακτικές δυνατότητες παραστάσεων, ενώ συγχρόνως επιτυγχάνεται η ενοποίηση των παραπάνω χωρικών ενοτήτων. Ταυτόχρονα, η πρόταση απαντά και στο ζήτημα της απουσίας κάποιου χώρου εκτόνωσης και πλατείας, σε αυτό το κομβικό σημείο της πόλης.Σχεδιαστική αφετηρία αποτέλεσαν τα φυσικά χαρακτηριστικά που βιώνει κάνεις στην Έδεσσα, δηλαδή το νερό και το έντονο φυσικό ανάγλυφο που περικλείει την πόλη, τα βουνά. Έτσι, η μορφή από το δέλτα του ποταμού μεταγράφεται στην κάτοψη του κτιρίου, και επιχειρείται η αναπαραγωγή της μορφολογίας τουφυσικού περιβάλλοντος μέσω του καμπύλομορφου δώματος. Τέλος, το αίθριο που προκύπτει, αναπαριστά την πόλη και συγχρόνως αποτελεί πέρασμα από το πιο αστικό κομμάτι στο πιο φυσικό.