Το έργο με τίτλο Προσδιορισμός των φυσικοχημικών και μηχανικών ιδιοτήτων κονιαμάτων και λίθων δόμησης τμήματος του Μεσαιωνικού τείχους της Θήβας από τον/τους δημιουργό/ούς Fragkia Ntiana-Maria διατίθεται με την άδεια Creative Commons Αναφορά Δημιουργού 4.0 Διεθνές
Βιβλιογραφική Αναφορά
Ντιάνα-Μαρία Φραγκιά, "Προσδιορισμός των φυσικοχημικών και μηχανικών ιδιοτήτων κονιαμάτων και λίθων δόμησης τμήματος του Μεσαιωνικού τείχους της Θήβας", Διπλωματική Εργασία, Σχολή Μηχανικών Ορυκτών Πόρων, Πολυτεχνείο Κρήτης, Χανιά, Ελλάς, 2022
https://doi.org/10.26233/heallink.tuc.93133
Στη παρούσα διπλωματική εργασία μελετήθηκαν εργαστηριακά, δείγματα δομικών στοιχείων τμήματος του Μεσαιωνικού τείχους της πόλης της Θήβας. Η εργασία πραγματοποιήθηκε στα πλαίσια μελέτης που ανατέθηκε από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Βοιωτίας, Τμήμα Βυζαντινών & Μεταβυζαντινών Αρχαιοτήτων, στο Εργαστήριο Πετρολογίας και Οικονομικής Γεωλογίας της Σχολής Μηχανικών Ορυκτών Πόρων, με σκοπό τον χαρακτηρισμό των δομικών στοιχείων του τείχους, στα πλαίσια ερευνητικού προγράμματος που έχει ως στόχο την αναδόμηση και συντήρηση του μνημείου. Συγκεκριμένα, πραγματοποιήθηκε χαρακτηρισμός των φυσικοχημικών και μηχανικών ιδιοτήτων σε τρία δείγματα λίθων και τρία δείγματα κονιαμάτων που προέρχονται από τμήμα της τοιχοποιίας του Τείχους, που βρίσκεται μεταξύ της οδού Κάδμου και της Περιφερειακής οδού Αγίας Τριάδας στη Θήβα. Αρχικά γίνεται μια αναφορά στην γεωλογία της ευρύτερης περιοχής όπου τοποθετείται το μνημείο και παρατίθενται ιστορικά στοιχεία τόσο για την πόλη της Θήβας όσο και για τα είδη τοιχοποιιών των μνημειακών κατασκευών. Επιπλέον, περιγράφονται οι εργαστηριακές δοκιμές και αναλύσεις που χρησιμοποιήθηκαν για τον χαρακτηρισμό των δειγμάτων. Οι μέθοδοι αυτές περιελάμβαναν αρχικά την μακροσκοπική περιγραφή των δειγμάτων λίθων και κονιαμάτων. Στα δείγματα κονιαμάτων πραγματοποιήθηκε μελέτη υδατοαπορροφητικότητας και υγρή κοκκομετρική ανάλυση για τον αποχωρισμό της κονίας από τα αδρανή υλικά και τον υπολογισμό της ποσοστιαίας αναλογίας συμμετοχής τους στην κύρια μάζα των κονιαμάτων. Στα δείγματα λίθων της τοιχοποιίας πραγματοποιήθηκε και εργαστηριακός έλεγχος προσδιορισμού των μηχανικών τους αντοχών. Αναγνωρίστηκαν διαφορετικοί τύποι κόκκων αδρανών υλικών στα κονιάματα και στο ένα δείγμα από τους δομικούς λίθους, οι οποίοι αφού αρχικά αποχωρίστηκαν από την κύρια μάζα τους, ομαδοποιήθηκαν με κριτήριο στοιχεία της μορφολογίας τους. Σημαντικά στοιχεία στη μελέτη των δομικών στοιχείων του Μεσαιωνικού τείχους, συνεισέφερε η ορυκτολογική και χημική ανάλυση που πραγματοποιήθηκε με τη χρήση των μεθόδων της περιθλασιμετρίας κόνεως ακτίνων-Χ (XRD) και της φασματοσκοπίας φθορισμού ακτίνων-X (XRF), αντίστοιχα. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα των εργαστηριακών αναλύσεων, προέκυψε πως οι κύριοι λιθότυποι που δομούν την τοιχοποιία του μνημείου αποτελούνται από λίθους ασβεστολιθικής και δολομιτικής σύστασης αλλά και ποτάμιες αποθέσεις με έντονη την παρουσία κροκαλοπαγών στην κύρια μάζα τους. Τα δείγματα λίθων εμφανίζουν διαφορετικά φυσικοχημικά και μηχανικά χαρακτηριστικά, που συνδέονται άμεσα με το βαθμό «υγείας» που παρουσιάζουν, ο οποίος σποτελεί σημαντικό παράγοντα για τη στατική επάρκεια της τοιχοποιίας. Η ποικιλομορφία των αδρανών υλικών που χαρακτηρίζουν τη σύσταση των κονιαμάτων και μέρους των λίθων και τα αποτελέσματα των ορυκτολογικών αναλύσεων που έγιναν σε αυτούς, αποτυπώνουν με χαρακτηριστικό τρόπο τη γεωλογία της ευρύτερης περιοχής και πιο συγκεκριμένα των σχηματισμών που βρίσκονται κυρίως Βορειότερα της πόλης της Θήβας. Κυριαρχούν τεμάχια από την Οφιολιθική ακολουθία πετρωμάτων, που είναι έντονα εξαλλοιωμένα και με κυρίαρχο ορυκτολογικό συστατικό τη φάση του σερπεντίνη. Τα αποτελέσματα των αναλύσεων θα χρησιμοποιηθούν για τις εργασίες συντήρησης – αναπαλαίωσης του τείχους, ώστε να επιλεγούν υλικά δόμησης (κονιάματα και λίθοι) συμβατά με τα προϋπάρχοντα, προκειμένου να μην αλλοιωθεί η φύση του μνημείου και να ενισχυθεί η στατική του επάρκεια.