Το έργο με τίτλο Τυπική και άτυπη εκπαίδευση μηχανικών: μια εμπειρική διερεύνηση από τον/τους δημιουργό/ούς Theodoridi Niki διατίθεται με την άδεια Creative Commons Αναφορά Δημιουργού 4.0 Διεθνές
Βιβλιογραφική Αναφορά
Νίκη Θεοδωρίδη, "Τυπική και άτυπη εκπαίδευση μηχανικών: μια εμπειρική διερεύνηση", Διπλωματική Εργασία, Σχολή Μηχανικών Παραγωγής και Διοίκησης, Πολυτεχνείο Κρήτης, Χανιά, Ελλάς, 2020
https://doi.org/10.26233/heallink.tuc.86395
Η δια βίου μάθηση θεωρείται από την UNESCO καταλύτης για την προώθηση τηςαειφόρου ανάπτυξης και τη βελτίωση των συνθηκών της ζωής των πολιτών. Τοόραμα της UNESCO για τη διαβίου μάθηση περιλαμβάνει όλες τις μορφές (τυπική,άτυπη και μη-τυπική) και όλες τις ηλικίες (‘από την κούνια μέχρι τον τάφο’)(UNESCO, 2015; UNESCOInstitute, 2018).Στη σύγχρονη «ρευστή» εποχή που ζούμε, τα άτομα ζουν ταυτόχρονα ως μέρος της ζωής τους σε πολλαπλούς μαθησιακούς χώρους: εντός και εκτός εργασίας,οικογένεια, αναψυχή, κοινωνικά και επαγγελματικά δίκτυα, πολυπληθή κανάλιαειδήσεων, πληροφόρηση και επικοινωνία, παγκόσμια κινητικότητα με φυσική ήεικονική παρουσία. Όλα αυτά ανοίγουν τεράστιες δυνατότητες για μάθηση. Μέσαστη διάρκεια ζωής ενός ατόμου θα είναι δυνατόν να υπάρξουν όλες οι παραπάνωμορφές μάθησης και τα χρονικά πλαίσιά τους θα συσχετιστούν χαρακτηριστικά, ενώ μπορεί να συμβαίνουν και σε διαφορετικούς ρυθμούς. Αυτός ο τύπος μάθησηςορίζεται ως life-widelearning. Αποτελεί επέκταση της Διαβίου μάθησης (lifelonglearning), η οποία κινείται μόνο στο χρόνο. Πλέον το πανεπιστήμιο δενχωροθετείται στα κτίριά του, ούτε θεωρείται ολικής μάθησης, αλλά αντιλαμβάνεταισα να παρέχει πολλαπλές δυνατότητες παράλληλης μάθησης, όπου το τυπικόπρόγραμμα σπουδών θα αποτελεί ένα παράλληλος μαθησιακό χώρος. Λόγω τηςαλληλοεπικάλυψης πολλές φορές ο φοιτητής καλείται να διαχειριστεί το χρόνο τουκαι να καθορίσει προτεραιότητες ανάλογα με τις ευθύνες που προκύπτουν. Όλεςαυτές οι έννοιες προκαλούν νέες προκλήσεις για τα πανεπιστήμια για το πώς θαυποστηρίξουν τους φοιτητές να γίνουν αποτελεσματικοί εκπαιδευόμενοι καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής τους, παρέχοντας τους μάθηση ακόμη και εκτός του προγράμματος σπουδών (extra-curriculalearning) (Barnett, 2010).Η παρούσα εργασία έχει βασικό στόχο την ανάλυση των νέων και σύγχρονωνμορφών εκπαίδευσης,δίνοντας βαρύτητα στη συμβολή της άτυπης και μη-τυπικήςμάθησης για την απόκτηση γνώσεων της επαγγελματικής κατηγορίας των Μηχανικών στην Ελλάδα.Ειδικότερα, γίνεται μια βιβλιογραφική ανασκόπηση των σημαντικότερωνπαιδαγωγικών προσεγγίσεων εκπαίδευσης ενηλίκων, παρουσιάζεται η σπουδαιότητα που έχει η διαβίου μάθηση στη σύγχρονη εποχή, καθώς επίσης και διάφοροι τρόποι αναγνώρισης από τα ευρωπαϊκά πανεπιστήμια των δεξιοτήτων που αποκτήθηκαν από άτυπες και μη-τυπικές μορφές εκπαίδευσης. Προσφέρονται πρακτικά παραδείγματα μέσα από την σύνδεση των εννοιών της μάθησης με την τυπική και άτυπη εκπαίδευση των Μηχανικών.Στα πλαίσια της εργασίας έχει διεξαχθεί και μια εμπειρική έρευνα, στόχος της οποίας ήταν η διερεύνηση της τυπικής, μη τυπικής και άτυπης εκπαίδευσης των Μηχανικών. Για να είναι εφικτό να σκιαγραφηθεί όλο το φάσμα της διαβίου μάθησης (lifelonglearning)έχει επιλεχθεί το δείγμα να αποτελείται τόσο από Μηχανικούς (όσο μεγαλύτερης ηλικιακής κατανομής – από νέους απόφοιτους μέχρι και συνταξιούχους), όσο και προπτυχιακούς και μεταπτυχιακούς φοιτητές, υποψήφιους διδάκτορες, διδάκτορες και ερευνητές του Πολυτεχνείου Κρήτης. Κατά συνέπεια η έρευνα καλύπτει χρονικά από την ηλικία των 18 ετών έως και τους συνταξιούχους. Η διαβίου μάθηση όμως δεν περιλαμβάνει μόνο την τυπική μάθηση, αλλά και την άτυπη και μη τυπική μάθηση, η οποία πραγματοποιείται ταυτόχρονα με την τυπική μάθηση και σε διαφορετικές τοποθεσίες (life-widelearning). Διερευνώνται επίσης, α) οι πηγές της διαβίου μάθησης είτε αυτή είναι άτυπη ή μη τυπική (βιβλιοθήκες, διαδίκτυο, τηλεόραση, hobbies, οικογένεια κ.λπ.),β) οι λόγοι για τουςοποίους επιθυμεί κάποιος να διευρύνει τους γνωστικούς τους ορίζοντες(επαγγελματικούς, καλλιέργεια ατομικών δεξιοτήτων ή απλά επειδή είναι φιλομαθής) και γ) εστιάζεται κυρίως στη χρησιμότητα του διαδικτύου για την απόκτησή τους. Οι ερευνητές Karlsson&Kjisik (2011), θεωρούν ότι είναι πολύ σημαντική η αυτοβουλία, ώστε να είναι περισσότερο αποτελεσματική η απόκτηση των γνώσεων, οπότε στα πλαίσια τη έρευνας διερευνάται δ) κατά πόσο ο έλεγχος που θεωρεί ότι έχει κάποιος στην εκπαίδευσή του σχετίζεται με την εξέλιξη των γνώσεών του και γενικότερα τη φιλομάθεια. Τέλος, ε) διερευνάται κατά πόσο η συμπεριφορά που έχουν οι εκπαιδευόμενοι σε μια αίθουσα διδασκαλίας, κάνοντας χρήση της κλίμακας της αυτοκατευθυνόμενης μάθησης των Garry&Cowan, (1987), σχετίζεται τόσο με την με την φιλομάθεια όσο και με τα δημογραφικά στοιχεία και τους υπόλοιπους παράγοντες της έρευνας.Παρόλο που η εργασία δεν αποτελεί μια αυτοτελή και εξαντλητική μελέτη για τηνεκπαίδευση των ενηλίκων, εν τούτοις θα μπορούσαμε να της προσδώσουμε τηνπρόθεση να εμπλουτίσει το συγκεκριμένο ερευνητικό πεδίο με ορισμέναπαραδείγμα