Ιουλία Σχοινά, "PAULISTA BRUTALISM: θεωρήσεις και πρακτικές του Paulo Mendes da Rocha", Ερευνητική Εργασία, Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών, Πολυτεχνείο Κρήτης, Χανιά, Ελλάς, 2020
https://doi.org/10.26233/heallink.tuc.86166
Η παρούσα εργασία διερευνά την μπρουταλιστική ερμηνεία του Μοντέρνου Κινήματος στη Βραζιλία, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στο θεωρητικό και πρακτικό έργο των αρχιτεκτόνων που έζησαν και έδρασαν στην κοινωνία του Σάο Πάολο στα μέσα του 20ου αιώνα. Συγκεκριμένα θα μελετηθεί το παράδειγμα του Paulo Mendes da Rocha και του κοινωνικού χαρακτήρα που αποδίδεται στην αρχιτεκτονική του. Αρχικά, με σκοπό να οριοθετηθεί το πλαίσιο της έρευνας, γίνεται μια επισκόπηση στο ευρύτερο Μοντέρνο Κίνημα της Βραζιλίας και συγκεκριμένα στη Σχολή του Ρίο ντε Τζανέιρο και των κύριων εκπροσώπων της: Lúcio Costa, Oscar Niemeyer και Affonso Eduardo Reidy. Στη συνέχεια η εργασία θα επικεντρωθεί στην Μπρουταλιστική Σχολή του Σάο Πάολο, τις θεωρήσεις και το έργο του João Batista Vilanova Artigas, της Lina Bo Bardi και ιδιαίτερα του Paulo Mendes da Rocha. Η ανάλυση θα γίνει υπό το πρίσμα των πολιτικών και κοινωνικών συνθηκών της εποχής, με σκοπό να εντοπιστεί και να ερμηνευτεί η κοινωνική τοποθέτηση του αρχιτέκτονα στο έμπρακτο έργο του. Το 1964 ως το έτος κατά το οποίο εκτελείται πραξικόπημα θα αποτελέσει τον άξονα διαχωρισμού σε δύο άτυπες φάσεις δημιουργίας. Σκοπός της εργασίας είναι να εξεταστεί η κοινωνική διάσταση του Mendes da Rocha στα δημόσια κτίρια που σχεδίασε, μέσω του κυβερνητικού προγράμματος Plano de Ação, αλλά και στις ιδιωτικές κατοικίες πριν και μετά την επιβολή της στρατιωτικής δικτατορίας. Θα επιχειρηθεί ο εντοπισμός διαφορών και ομοιοτήτων κατά τις δύο περιόδους, μέσα από υλοποιημένα παραδείγματα της αρχιτεκτονικής του. Θα εξεταστεί αν ο κοινωνικός χαρακτήρας της αρχιτεκτονικής επηρεάζεται από τις πολιτικές συνθήκες και το βίαιο πρόσωπο ενός απολυταρχικού καθεστώτος. Τέλος θα τεθεί ο προβληματισμός σχετικά με το αν η αρχιτεκτονική του μπορεί να καταθέσει προτάσεις για μία κοινωνία με σημαντικές ανισότητες, μέσα από μία σύγχρονη σχεδίαση του δημόσιου χώρου, αλλά και της κατοικίας, που δεν παύει να αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της.