Το έργο με τίτλο Συναρμογές ανάμεσα στον χώρο και τη νέα υλικότητα από τον/τους δημιουργό/ούς Pagkalou Konstantina, Proimou Thisvi διατίθεται με την άδεια Creative Commons Αναφορά Δημιουργού 4.0 Διεθνές
Βιβλιογραφική Αναφορά
Κωνσταντίνα Παγκάλου, Θίσβη Πρωΐμου, "Συναρμογές ανάμεσα στον χώρο και τη νέα υλικότητα", Ερευνητική Εργασία, Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών, Πολυτεχνείο Κρήτης, Χανιά, Ελλάς, 2020
https://doi.org/10.26233/heallink.tuc.84914
Η σημασία της ύλης έχει παραμείνει κεντρική διαχρονικά, τόσο στη θεωρία, όσο και στην πρακτική της αρχιτεκτονικής. Οι εκάστοτε προσεγγίσεις- στην προσπάθεια να την κατανοήσουν- την τοποθέτησαν μέσα σε μία διαλεκτική ένταση μεταξύ της μορφής και της ύλης, μεταξύ του υλικού και του άυλου, μεταξύ της υλικής συνοχής και των άυλων τρόπων αντίληψης. Αυτά τα δίπολα έρχονται σε επαναδιαπραγμάτευση στην σύγχρονη συνθήκη, στρέφοντας την σκέψη προς μια βαθύτερη κατανόηση της πολυπλοκότητας του υλικού κόσμου και των πολύπλοκων και ετερογενών συστατικών του.Η ερευνητική επιχειρεί να ακολουθήσει τον επαναπροσδιορισμό της ύλης και των διαδικασιών υλοποίησης μέσα από τις σύγχρονες θεωρήσεις και τις χωρικές διερευνήσεις. Η ύλη, ιδωμένη ως μια ενεργή δυνατότητα και όχι ως μια αδρανή και τετελεσμένη ιδιότητα των πραγμάτων, ερευνώμενη διεπιστημονικά- μέσα από οικολογικές, πολιτικό-οικονομικές και κοινωνικό-πολιτισμικές διαδικασίες- δύναται πλέον να προσφέρει μία νέα κατανόηση του χώρου ως ένα ανοιχτό πεδίο δυναμικών σχέσεων. Σκοπός της έρευνας είναι να εκμαιεύσει μεθοδολογίες σχεδιασμού που να συνομιλούν με την υλική εκφραστικότητα και να εντοπίσει αισθητηριακές αντιλήψεις και εμπειρίες του χώρου που να αμφισβητούν τις καθιερωμένες σχέσεις υποκειμένου- σώματος- περιβάλλοντος. Σε αυτό το πλαίσιο, η εργασία θα δομηθεί σε δύο μέρη, με δύο ενότητες στο κάθε ένα:Το πρώτο μέρος επιχειρεί να εισάγει στην έννοια της ύλης. Αρχικά, εξετάζονται πρόσφατες «κομβικές» αφηγήσεις της ύλης στο πεδίο της φιλοσοφίας και της αρχιτεκτονικής, ώστε να επισημανθεί ο κεντρικός της ρόλος.Περιγράφεται η ύλη σε φθίνουσα σημασία μέσα από τις ιδεαλιστικές καταβολές της αρχιτεκτονικής του μοντερνισμού. Έπειτα, αναλύεται η στροφή προς την ύλη- τα πράγματα και τον εμπειρισμό- μέσα από την θεωρία της φαινομενολογίας. Στην συνέχεια, εισάγονται οι σύγχρονες προσεγγίσεις περί ύλης και συγκεκριμένα αυτή του Νέου Υλισμού. Αναλύονται τα κύρια σημεία της υλιστικής οντολογίας και οι διαφορετικές εκφράσεις τους μέσα από την σκέψη σημαντικών νεοϋλιστών στοχαστών. Παράλληλα, ανιχνεύονται βασικές συνάφειες και παρεκκλίσεις με την φαινομενολογική σκέψη στην θεώρηση της ύλης.Στο δεύτερο μέρος, η έρευνα στρέφεται στα πορώδη όρια υλικότητας, χώρου και σωματικότητας ώστε να διερευνήσει τρόπους που αυτές ανασυνθέτουν την βιωμένη εμπειρία. Πρώτα, ανιχνεύεται ο υλικός χαρακτήρας της ατμόσφαιρας ως ένα γόνιμο πεδίο για να διερευνηθούν οι δυνατότητες που δίνουν οι νέες προσεγγίσεις για το σώμα και το πάθημα (affect).Ακολούθως, ερευνάται η νεοϋλιστική υποκειμενικότητα η οποία συνομιλεί με την μετα-ουμανιστική συνθήκη, κοινωνικά και εννοιολογικά, μέσα από την θεωρία του νομαδισμού και την χαρτογραφική κατανόηση των σχέσεων ύλης και σημασίας αντίστοιχα. Επιχειρούνται, παράλληλα, ταυτόχρονες εγκάρσιες συνδέσεις των παραπάνω θεωρητικών προβληματικών με χαρακτηριστικά παραδείγματα από τον αρχιτεκτονικό και τον καλλιτεχνικό χώρο που αναδεικνύουν την προβληματική της έρευνας.