Maria Karofylaki, "Urban commons: exploring the urban phenomenon", Diploma Thesis Project, School of Architecture, Technical University of Crete, Chania, Greece, 2019
https://doi.org/10.26233/heallink.tuc.82770
Το περιβάλλον των πόλεων στις μέρες μας υφίσταται συνεχώς ριζικές μεταλλάξεις στη δομή του καθώς είναι το πεδίο προβολής όλων των πολιτικών, οικονομικών και κοινωνικών αλλαγών που συμβαίνουν. Τα τελευταία χρόνια παρατηρούμε ένα κύμα συνεχούς αύξησης της εμπορευματοποίησης και ιδιωτικοποίησης των ελεύθερων χώρων μέσα στην πόλη, σύμφωνα με τα δυτικά καπιταλιστικά πρότυπα, από ιδιωτικούς φορείς που περιορίζουν την πρόσβαση κάποιων κοινωνικών ομάδων αναλόγως με τα πρότυπα τους, δίνοντας με αυτό τον τρόπο χωρική διάσταση στις κοινωνικές ανισότητες. Από αυτές τις πρακτικές του πολιτικού συστήματος και την αφύπνιση των πολιτών προκύπτει ένας νέος τρόπος διαχείρισης του υπάρχοντος αστικού χώρου, προς την κατέυθυνση των «αστικών κοινών». Η πόλη ως κοινό σημαίνει ότι είναι ένας χώρος συνεργασίας και συλλογικότητας στον οποίο οι κάτοικοι αποτελούν κεντρικούς παράγοντες στην παραγωγή, τη διαχείριση και τη διακυβέρνηση της ζωής στην πόλη και των αστικών πόρων, από ανοιχτούς χώρους και κτίρια μέχρι υποδομές γειτονιάς και ψηφιακά δίκτυα. Ο πόρος που διαχειρίζεται το αστικό κοινό είναι ο αστικός χώρος ως πεδίο των κοινωνικών σχέσεων. Αν και στο καπιταλιστικό σύστημα ο αστικός χώρος αντιμετωπίζεται ως εμπόρευμα, τμήματα του ωστόσο μπορεί να απελευθερώνονται μέσα από διεκδικήσεις κατοίκων και κινημάτων. Έτσι σε αυτήν τη μελέτη θα προσπαθήσουμε να διευρευνήσουμε τους τρόπους, τις πρακτικές δημιουργίας και λειτουργίας ενός αστικού κοινού και ιδιαίτερα τις ποικίλες χωρικές εκφράσεις του. Προφανώς η εκάστοτε περίπτωση φέρει τα δικά της ρίσκα και κινδύνους όμως αναλύοντας τις περιπτώσεις θα δούμε τις διαφορετικές εκφάνσεις της αστικής πρακτικής των κοινών και θα αναρωτηθούμε αν τα κοινά και τα συλλογικά πεδία μπορούν να αποτελέσουν πολύτιμη πηγή γνώσης για ένα εναλλακτικό μοντέλο σχεδιαστικής πρακτικής στην πόλη του 21ου αιώνα.