Αντώνιος Λαγός, "O μεσαιωνικός πύργος στο Γυμνό της Εύβοιας", Μεταπτυχιακή Διατριβή, Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών, Πολυτεχνείο Κρήτης, Χανιά, Ελλάς, 2024
https://doi.org/10.26233/heallink.tuc.100015
Το νησί της Εύβοιας, σε όλες τις ιστορικές φάσεις του παρελθόντος, ήταν στρατηγικό σημείο και “διακαής πόθος” αρκετών κατακτητών, καθώς αποτελεί δίοδο για την ηπειρωτική Ελλάδα μέσω του στενού του Ευρίπου και σημείο ελέγχου των υδάτων από την ανατολή προς την δύση.“Έχω Εύβοια, έχω Ελλάδα” υποστηρίζεται ότι έλεγε ο Φίλιππος ο Μακεδόνας. Η ανάγκη για προστασία αποτυπώνεται χωρικά σε ολόκληρη την έκταση του νησιού. Στο νησί απαντούν οχυρώσεις, κάστρα και φρούρια σχεδόν σε κάθε φυσικό λιμένα της ανατολικής όχθης, συστηματικές οχυρώσεις εν σειρά γύρω από την Χαλκίδα και μεμονωμένοι πύργοι σε πεδιάδες και λόφους για έλεγχο υδάτων, καλλιεργειών και δρόμων. Ανάμεσα τους, κατασκευές οχυρώσεων και μεμονωμένων οχυρωματικών κτηρίων, διαχρονικά. Κατασκευές είτε από την αρχή, είτε σε δεύτερη και τρίτη χρήση πολλές φορές. Ο πύργος στο Γυμνό, αποτελεί ένα από τα πολλά παραδείγματα των κτισμάτων που τοποθετούνται χρονολογικά στον Μεσαίωνα (Υστεροβυζαντινή περίοδος και Ενετοκρατία).Υπό αυτό το πρίσμα, γίνεται μία προσπάθεια να μελετηθεί η δομή του συγκεκριμένου μνημείου και παράλληλα το ιστορικό πλαίσιο στο οποίο εντάσσεται. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, αναπτύσσονται οι πρακτικές εκείνες που απαιτούνται για να προστατευτεί το κτίσμα από τις περαιτέρω βλάβες και φθορές και παράλληλα να αναδειχθεί και να αποδοθεί στο κοινό. Πρακτικές ικανές να εφαρμοστούν και στα υπόλοιπα μνημεία της Εύβοιας που τοποθετούνται χρονολογικά στην ίδια ιστορική περίοδο, παρουσιάζουν ίδια τυπολογία και παρόμοια δομή.